Από τις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 2 Οκτωβρίου η Διεθνής Ένωση Σοσιαλιστικής Νεολαίας (IUSY) σε συνεργασία με την πολιτική παράταξη της Επαναστατικής Ομοσπονδίας Αρμενίας (ARF), διοργάνωσαν επίσκεψη-μελέτη στην Αρμενία και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Θέμα της επίσκεψης ήταν η συνεχιζόμενη διαμάχη μεταξύ Αρμένιων και Αζέρων γύρω από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Στο συνέδριο συμμετείχε ο Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων της Νεολαίας ΕΔΕΚ, Γιώργος Ηροδότου. Κατά την επίσκεψη πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με υπουργούς, βουλευτές, υψηλά ιστάμενα πρόσωπα του ARF, εκπροσώπους τοπικών οργανώσεων νεολαίας και μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανέκαθεν αποτελούσε αρμενική γη, τόσο ιστορικά, όσο και πληθυσμιακά και γεωγραφικά. Μέχρι το 1991, όταν και ξέσπασε η πιο πρόσφατη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ αποτελούσε κομμάτι της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και ακολούθως μέλος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, υπό την ιδιότητα ανεξάρτητης επαρχίας. Ήδη από το 1988, όταν η ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης έδωσε το δικαίωμα στις χώρες οι οποίες την απάρτιζαν να σχηματίσουν αυτόνομες δημοκρατίες στους κόλπους της Ένωσης, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ ήταν το πρώτο που έκανε χρήση αυτού του δικαιώματος με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για ένωση με την Αρμενία. Το Μπακού όμως αντιδρά στο δημοψήφισμα, καλώντας τους Αζέρους του Καραμπάχ – οι οποίοι τότε αποτελούσαν μόλις το 23% του τοπικού πληθυσμού – να το μποϋκοτάρουν. Το δημοψήφισμα, όπως ήταν φυσικό, ανέδειξε το διακαή πόθο του αρμενικού λαού του Καραμπάχ για ένωση με τη «μητέρα» Αρμενία, ένα αποτέλεσμα όμως το οποίο αγνοήθηκε προκλητικά από την τότε ηγεσία της πρώην ΕΣΣΔ.
Αποκορύφωμα της απαράδεκτης στάσης των Σοβιετικών αποτέλεσε η συμπερίληψη του Καραμπάχ στην επικράτεια της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν με την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991. Αυτό αποτέλεσε εφαλτήριο για τον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο οποίος διήρκησε από το 1991 μέχρι το 1994, έτος υπογραφής της εκεχειρίας μεταξύ της Αρμενίας, των δυνάμεων της Δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και του Αζερμπαϊτζάν, η οποία λίγο-πολύ διαρκεί μέχρι και σήμερα. Αποτέλεσμα του πολέμου ήταν η εκδίωξη όλων των Αζέρων από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και η de facto δημιουργία της ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία δεν αναγνωρίζεται πλήρως από κανένα κράτος στον κόσμο, αν και διαθέτει διπλωματικές αποστολές σε διάφορες χώρες (η Αρμενία ως συμμετέχουσα χώρα στις ειρηνευτικές συνομιλίες δεν την αναγνώρισε σε όλα τα επίπεδα ούτως ώστε να μην κατηγορηθεί για μεροληψία υπέρ του νεοσύστατου κράτους). Από την άλλη, όσοι Αρμένιοι διέμεναν στην επικράτεια του Αζερμπαϊτζάν εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι παρόλο που εκδιώχθηκαν πληθυσμοί εκατέρωθεν, η διεθνής κοινότητα εφαρμόζει πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών, αναγνωρίζοντας μόνο στους Αζέρους την ιδιότητα του πρόσφυγα.
Τα τελευταία χρόνια ο ειρηνευτικός διάλογος, ο οποίος από το 1992 διεξάγεται στα πλαίσια του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE Minsk group) και βρίσκεται υπό τη συμπροεδρία Ρωσίας, Γαλλίας και ΗΠΑ, έχει φτάσει σε αδιέξοδο. Ο κύριος λόγος είναι το γεγονός πως το Αζερμπαϊτζάν προφασίζεται ότι δεν μπορεί να διεξάγει συνομιλίες με τις αρχές του Καραμπάχ, αλλά με τον κύριο εμπλεκόμενο που όπως υποστηρίζει είναι η Αρμενία. Παράλληλα, συχνά-πυκνά δεν παραλείπει να παραβιάζει την εκεχειρία, όπως έγινε πέρυσι τον Απρίλη κατά τον επονομαζόμενο «πόλεμο των τεσσάρων ημερών»
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, ως Νεολαία ΕΔΕΚ:
- Προτρέπουμε όλες τις πλευρές και δη το Αζερμπαϊτζάν να παρακαθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αναζητήσουν μια ειρηνική λύση στη διαμάχη, μακριά από ένοπλες συγκρούσεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Ταυτόχρονα, χαιρετίζουμε τυχόν εισηγήσεις για διορισμό νέων συμπροέδρων στην ειρηνευτική διαδικασία προς αποφυγή οποιασδήποτε μεροληψίας και εξάλειψη του φαινομένου της προκατάληψης, δεδομένου ότι θα είναι αποδεκτοί από όλες τις πλευρές.
- Καλούμε το Αζερμπαϊτζάν να συμβιβαστεί με το status quo και καταδικάζουμε απερίφραστα οποιαδήποτε πολεμική ενέργεια ή πρόκληση εκ μέρους του η οποία συνιστά παραβίαση της εκεχειρίας.
- Καλούμε τον ΟΗΕ να αποστείλει το συντομότερο δυνατό ειρηνευτική δύναμη στην περιοχή για αποφυγή τυχόν γενικευμένης μελλοντικής σύρραξης.
- Απαιτούμε από τον ΟΗΕ να αναγνωρίσει την ιδιότητα των εκτοπισθέντων Αρμενίων του Αζερμπαϊτζάν ως πρόσφυγες καθώς και οποιαδήποτε δικαιώματα προκύπτουν από αυτή, εγγυώμενος παράλληλα την ομαλή και ασφαλή επιστροφή όλων των προσφύγων και από τις δύο πλευρές στα σπίτια τους.
- Καταδικάζουμε τη νεοοθωμανική πολιτική της Τουρκίας και του Ερντογάν, ο οποίος φιλοδοξώντας να γίνει ο ηγέτης όλων των Ισλαμικών κρατών δυναμιτίζει το κλίμα στην περιοχή, εξοπλίζοντας το Αζερμπαϊτζάν και ωθώντας το σε μετωπική σύγκρουση με την Αρμενία. Η ίδρυση νέων Οθωμανικών αυτοκρατοριών και δόγματα όπως ο παντουρκισμός δεν έχουν θέση στον 21ο αιώνα, και να ‘ναι σίγουροι πως σε αυτή τους την προσπάθεια θα μας βρούνε απέναντι τους.
Τελειώνοντας, θα θέλαμε να διατρανώσουμε τη στήριξη μας και την αμέριστη συμπαράσταση μας στον αδελφό Αρμενικό λαό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο οποίος αγωνίζεται εδώ και αιώνες για ελευθερία-αυτοδιάθεση απέναντι στις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις αυτοκρατοριών, Μεγάλων Δυνάμεων και ισλαμικών κρατών τουρκικού φρονήματος, όπως ακριβώς και ο Κυπριακός Ελληνισμός.
Ο περήφανος κι απροσκύνητος Αρμενικός λαός έχει υπάρξει και επιβιώσει σ’ αυτό το αφιλόξενο κομμάτι γης εδώ και χιλιάδες χρόνια, διαφυλάσσοντας με νύχια και με δόντια την ταυτότητα, τη μοναδική γλώσσα του και την Ορθόδοξη πίστη, και θα συνεχίσει να το πράττει μέχρι τη δύση αυτού του κόσμου προς απογοήτευση του Σουλτάνου και των παλλακίδων του.
Ως Νεολαία ΕΔΕΚ διαβεβαιώνουμε τους Αρμένιους αδελφούς μας ότι θα παλέψουμε παντοιοτρόπως για τα δίκαια τους και πως θα γίνουμε η φωνή τους σε όλα τα διεθνή και εγχώρια βήματα στα οποία συμμετέχουμε.
Γιώργος Ηροδότου
Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων
Νεολαίας ΕΔΕΚ
